SAMSUN ETNOGRAFYA MÜZESİ

Samsun'da Fuar alanı içinde bulunan Arkeoloji-Etnografya Müzesi'nin inşaatına 1976 yılında başlanmış ve 19 Mayıs 1981 günü ziyarete açılmıştır. Müze orta salon ve simetrik olarak yapılmış iki yan salondan ibarettir. Müzede yaklaşık 10 medeniyetten 17 bin civarında Samsun ve çevresinde yapılmış olan arkeolojik kazılardan çıkan eserler sergilenmektedir.  Bu eserler kalkolitik eski tunç çağı, Hitit, Helenistik, Roma, Bizans, Osmanlı dönemlerine ait eserdir. Ayrıca Samsun yöresine ait etnografik eserlerde mevcuttur. Müzede sergilenen nadir eserler arasında, Amisos mozaiği, Bronz heykel, ameliyatlı kafa tasları yer almaktadır" dedi.  

Orta salonda antik Amisos kentinde ortaya çıkarılan Roma İmparatoru Alexander Severus zamanında yaptırılan ve M.S. 5. yüzyıl sonlarında Bizans Döneminde tamir edilen mozaik teşhir edilmektedir. Mozaik taban üzerinde çeşitli mitolojik sahneler simetrik olarak işlenmiştir. 

AMİSOS HAZİNESİ
Türkiye'nin önemli hazinelerinden biri olarak gösterilen 64 parçadan oluşan Amisos Hazinesi, Samsun Arkeoloji ve Etnografya Müzesi'nde en dikkat çeken eserlerin başında bulunuyor. 
İlkadım Belediyesi tarafından 1995 yılında Cedit Mahallesi'nde yol genişletme çalışmaları sırasında bulunan Pontus Krallığı dönemine ait aile mezarından çıkarılan som altından ince işçilikle yapılmış kadın başlı bilezik, aslan başlı bilezik, yılan şeklinde bilezik, zafer tanrıçası şeklinde küpe, eros şeklinde küpe, saç tokası, yüzük, bileklik, düğme ve kolye gibi parçalardan oluşan hazine, özel bir sistemle korunuyor.  

AMİSOS HAZİNESİNİN LİSTESİ
1- Çift kadin basli bilezik, 1 çift aslan basli bilezik, 1 çift yilan seklinde bilezik, 1 çift Nike (zafer tanriçasi) seklinde küpe, 1 çift eros seklinde küpe, 1 adet saç tokasi, 1 adet yüzük, 3 adet bileklik, 10 adet aplik (hippokampos denilen yarisi at yarisi balik seklindeki yaratiklar üzerinde lir çalan nereidler yani deniz perileri tasvir edilmis), 13 adet dügme (11 adeti sedef kakmali-meduza kabartmali, 2 adeti yakut kakmali), 4 adet aplik (dikdörtgen plaka seklinde) 4 adet kolye, 1 adet saç bagi, 1 adet zil seklinde parça, 2 adet boru-boncuk dizili kolye.
Böylece Amisos Hazinesi toplam olarak altmisdört (64) parça eserden olusmustur. 

Müzede Amisos Hazinesi'nin yanı sıra, 1974 yılından beri Samsun'un Bafra ilçesinde sürdürülen İkiztepe kazılarından çıkarılan ameliyatlı kafa tasları dikkat çekiyor.  

ETNOGRAFYA
Etnografya, terim olarak insan topluluklarının çeşitli zaman ve yerlerde tabiata hakim olmak, sosyal ihtiyaçlarını karşılamak için sarfettikleri gayretlerin sonucunda ortaya çıkan maddi ve manevi kültürlerin tasviri analizlerini yapan bilim dalının adıdır.
Etnografya, milletlerin yaşayış şekillerinin tasvir edilmesi ve onları tanıma ilmidir..